آسیب اجتماعی کودکان
یکی از موضوعاتی که دامان کشورهای زیادی را گرفته است و آسیب اجتماعی جدی برای کودکان و نوجوانان زیر سن قانونی محسوب می شود، کودک همسری نام دارد. سال های پیش، در ایران این موضوع امری بسیار شایع و حتی طبیعی بود و کودکان به ویژه دختربچه ها بعد از رسیدن به سن تکلیف، بدون این که حق اعتراض و یا تصمیم گیری داشته باشند به دلیل شرایطی مانند بد سرپرستی، اعتیاد داشتن پدر و مادر، هزینه های سنگین زندگی و امرار و معاش و … کودکان خود را به عقد مردهایی که گاها بسیار سنشان بیشتر از فرزند خود است، در می آورند.
این معذل اجتماعی که اخیرا در کشور ایران کمرنگ تر شده، اما بازم در شهرستان ها و شهرهای دور افتاده تر، همچنان به همان شدت قدیم اتفاق می افتد، از نظر روحی و اجتماعی آسیب وحشتناکی به کودک می زند که در دراز مدت یا همان اوایل ازدواج، کودک دست به خودکشی و فرار می زند یا در بهترین حالت دچار بیماری های روحی روانی می شود.
در این مقاله در رابطه با عواملی که موجب امر کودک همسری می شوند و آسیب هایی که به دنبال دارد، صحبت می کنیم و راهکارهایی را جهت از بین بردن این عمل وحشتناک ارائه می دهیم.
کودک همسری
با توجه به توافق های بین المللی و قوانین ملی، ازدواج دختران بزرگ تر از 18 سالگی، امری طبیعی به شمار می رود، کاملا رایج است و میلیون ها نفر در سال ازدواج می کنند. اما ازدواج در سنین کم، یک نقض حقوق بشر و قوانین است که آسیب های زیادی، از جمله آسیب های روانی به کودک می زند که ممکن تا چندین سال نتواند با خاطرات و مشکلات سنین ازدواجش در کودکی، کنار بیاید.
علاوه بر اعلامیه های سازمان جهانی، ازدواج دختران باید کاملا آزادانه و با اختبار و رضایت کامل خودشان صورت بگیرد، حتی بارها اعلام شده است که کودک همسری امری غیر قانونی است و افرادی که فرزندان خود را برای به دست آوردن هزینه زندگی خود، عقد مردان دیگر در می آورند، باید مجازات شوند، اما ما سالانه شاهد ازدواج چندین کودک کم سن و سال در کشور های مختلف هستیم که بدون رضایت و میلی به طرف مقابل، باید تا سال ها با او زندگی کنند.
حتی در برخی کشورهای عربی کودکان از بدو به دنیا آمدنشان به افراد دیگر فروخته می شوند و در سن هفت سالگی به خانه همسر خود منتقل می شوند. این کودک به دلیل عدم لذت بردن از دوران کودکی، عدم شناخت هم سن و سالان خود، احساس نکردن محبت پدر و مادر، احساس بی ارزشی و شیء بودن می کند و ممکن است خیلی زود تر از هم دوران خود مانند یک خانم بزرگ رفتار کند و بحران های روحی بدی را در آینده تجربه کند.
ازدواج اجباری
عوامل اصلی کودک همسری
با توجه به مطالعات و تحقیقات انجام شده سه عامل اصلی ازدواج کودکان در سنین کم عبارت اند از: فقرزدایی و مشکلات اقتصادی، سنت های قدیمی و روابط اجتماعی غلط، اعتقاد به حمایت و امنیت از جانب خانواده همسر کودک
معمولا پدر مادرها برای این که کودکان خود به مشکلات اقتصادی و معیشتی آن ها دچار نشوند، با اولین پیشنهاد ازدواج با قیمت بالا و موقعیت خوب، کودکان خود را به افراد مختلف می فروشانند و سپس به عقد آن ها در می آورند.
گاهی اوقات براساس رسم و رسومات اجدادی افراد، ازدواج دختران در سنین پایین، امری طبیعی و رایج است و خانواده ها برای حفظ موقعیت اجتماعی خود و نام خانوادگیشان فرزندان خود را به عقد افراد در می آورند. با اینکه خانواده ها برای آینده بهتر کودکانشان دست به همچین کاری می زنند اما کودک همسری، به ندرت نتایج مثبتی داشته و اغلب خطرات بهداشتی کودکان را تهدید می کند.
مشکلات کودک همسری
امر کودک همسری موجب تحقق پیدا نکردن موارد زیر می شود:
- مانع تحصیل دختران به نحو احسنت تا مدارج بالا می شود.
- آن ها را از به دست آوردن سلامتی کامل و مطلوب ذهن و تفکر و رفتار محروم می کنند.
- روابط اجتماعی و ارتباط با دیگران را یاد نمی گیرند.
- در صورت شکست در زندگی خود، تا مدت ها آسیب روحی می بینند و احساس سرافکندگی می کنند.
- با توجه به سنین کمی که در آن ازدواج می کنند، تصمیم گیری برای حل مشکلاتشان امری سخت و تقریبا غیر ممکن می شود.
- کودک همسری، اختیار و تصمیم گیری را از فرد گرفته و این حق را که در مورد شریک زندگی خود تصمیم بگیرد و نظر دهد را، از او می گیرند.
مشکلات کودک همسری
تاثیرات مضر کودک همسری بر سلامت کودکان
از آن جایی که کودک همسری اغلب ناشی از فقر و مشکلات مالی والدین کودک است، آن ها به این موضوع اهمیتی نمی دهند که چقدر این امر می تواند علاوه بر آسیب های روحی، ضرر های جسمی و مشکلاتی که برای کودکان پیش می آید، هزینه بر و جدی باشد.
تاثیرات منفی که کودک آزاری بر جسم کودکان دارد عبارت اند از:
- افزایش خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی
- سرطان دهانه رحم
- مرگ در هنگام زایمان
- فرزندان آن ها نیز در خطر زایمان زودرس و مرگ قرار دارند.
راهکارهای کاهش کودک همسری
برای متوقف کردن ازدواج کودکان، سیاست ها و برنامه های هر کشور باید به گونه ای باشد که جوامع را آموزش دهد، آگاهی افراد را بالا ببرد، از خطرات پیش بینی شده به مردم اطلاع دهند، رهبران و مسئولین را درگیر رسیدگی به این موضوع کنند، دختران را از طریق آموزش و اشتغال بیشتر در جامعه، توانمند سازند.
همچنین مهم ترین راه این است که پدر مادرها را دز مورد مشکلات این آسیب اجتماعی کودک همسری، مطلع کنند و سالانه آموزش های لازم و کافی را از طریق صدا سیما، جلسات حضوری و … به آن ها بدهند.
راهکار کاهش کودک همسری
جمع بندی
اگر در کشوری زندگی می کنید که شاهد این معذل اجتماعی که کودک همسری نام دارد، هستید. حتما حتما به مراکز دولتی و قانونی اطلاع دهید تا این کودک زیر سن قانونی بتواند از بند اسارت و بردگی والدین و همسر خود رهایی یابد و به زندگی نرمال و عادی خود که همه هم سن و سالانش تجربه می کند، بازگردد.
خیلی از اوقات کودکانی که مجبور به ازدواج به ویژه با افراد خیلی بزرگ تر از خود می شوند در کوتاه مدت دست به فرار و خودکشی می زنند که اگر شما به موقع و درست پیشگیری کنید، مانع این اتفاق عصفناک و تلخ می شوید و زندگی یک فرد را به خود و خانواده اش برمی گردانید.
